Göstericiler, Peru Cumhurbaşkanı Dina Boluarte‘nın istifasını, seçimlerin derhal yapılmasını ve parlamentonun feshedilmesini talep ediyor. Cumartesi günü ilan edilen ve Lima ile öbür üç bölgede 30 gün mühletle yürürlükte kalacak harika hal, toplanma özgürlüğünü askıya alıyor, orduya sistemi sağlamak için müdahale yetkisi veriyor.
Latin Amerika ülkesinde eski Cumhurbaşkanı Pedro Castillo‘nun 7 Aralık 2022’de Kongre tarafından misyonundan alınması üzerine patlak veren olaylarda en az 42 kişi hayatını kaybetti.
“Şehrin denetimini ele geçirmek için toplanıyoruz”
Euronews’te yer alan habere nazaran güneydeki Ilave eyaletinden protesto önderi Julio Vilca, pazartesi gününden itibaren “Lima’ya gitme kararı aldık” dedi. Protestocu kümeler, “şehrin denetimini ele geçirmek” için bir ortaya geldiklerini söylüyor.
Pazar gecesi, büyük bir polis gücü tarafından kuşatılan onlarca küme, “kahrolsun diktatörlük“, “Dina, Yozlaşmış katil” sloganları atarak kent merkezinden Lima’daki turistik Miraflores bölgesine hakikat yürüyüş yaptı.
Dina Boluarte istifa etmeyecek
Peru Başbakanı Alberto Otarola, protestoların gerisinde “uyuşturucu kaçakçılığı ve yasadışı madencilikle finanse edilen ve iktidarı zorla ele geçirmek isteyen küçük bir organize küme var” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Boluarte’nin istifa etmeyeceğini yineleyen Otarola, “Dina Boluarte’nin istifası anarşiye kapı açacağı için ülkenin bu sıkıntılardan geçtiği bir devirde Boluarte’nin ayrılması sorumsuzluk olacaktır” dedi.
Yollar kapatıldı
Peru’nun 25 bölgesinden 10’unda, bilhassa de protestoların merkez üssü olan güneyde yaklaşık 100 yol hala trafiğe kapatıldı. Bu bölgeler ortasında Puno, Arequipa ve Cuzco da bulunuyor. Ülkede turistlerin en çok ziyaret ettiği yerlerden Machu Picchu’ya giden tren de askıya alındı.
Yerel sendikalar turizm bölümünün kriz nedeniyle günde yaklaşık 1,7 milyon euro kaybettiğini söylüyor.
OHAL ilan edilmişti
Peru’da protestoların şiddetinin artması ve başşehir Lima’ya sıçraması üzerine hükümet, 14 Ocak’ta birtakım bölgelerde 30 günlüğüne inanılmaz hal (OHAL) ilan etti. OHAL kararı başta Lima olmak üzere Cusco, Callao ve Puno kentlerini kapsıyor.
Güvenlik güçlerine fevkalâde yetkiler veren 30 günlük OHAL kararı kapsamında ülke içerisinde toplanma, kişi hürriyeti ve anayasal konut dokunulmazlığı askıya alınıyor.
Peru basınına nazaran, hükümet zıddı şovlarda 11 Aralık 2022’den bu yana 48 kişi hayatını kaybetmiş, yaralı sayısı ise 700’ü geçmişti.
Seçimler Nisan 2024’te yapılacak
Peru’da protestolar, eski Cumhurbaşkanı Pedro Castillo’nun 7 Aralık 2022’de Kongre tarafından misyonundan alınması üzerine patlak verdi.
Boluarte’nin erken seçim talebi üzerine Kongredeki oylamada, seçimin Nisan 2024’te yapılması kabul edildi.
Ölümler nedeniyle 17 Aralık 2022’de 2 bakan vazifelerinden istifa etti, Ombudsman Ofisi savcılıktan “acil soruşturma” başlatmasını talep etti.
Castillo’nun misyondan alınması
Peru Yüksek Mahkemesi, Castillo’ya verilen 18 ay önleyici mahpus cezası kararına itirazı 30 Aralık 2022’de reddetti.
Eski Cumhurbaşkanı Castillo, hükümeti devirmekle suçladığı Kongre tarafından “kalıcı ahlaki yetersizlik” suçlamasıyla misyonundan azledildi.
Castillo’nun misyonundan alınması tarafındaki karar, 7 Aralık’taki Genel Şura Toplantısı’nda 6 “aleyhte”, 10 “çekimser” oya karşı 101 “lehte” oyla kabul edildi.
Kongrede Castillo’nun vazifeden azledilmesi kararına münasebet olarak “kamu vazifelerini gasbetme, devlet yetkilerinin işleyişini engelleme ve anayasal sistemi ihlal etmeye çalışmak” gösterildi.
Pedro Castillo, Kongreyi feshetme ve ulusal acil durum hükümeti kurma kararının akabinde gözaltına alınmıştı.