TBMM Genel Kurulu’nda, Ticaret Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçe teklifleri kabul edildi.
TBMM Genel Kurulu’nda, siyasi parti temsilcilerinin bütçe üzerine gerçekleştirdiği konuşmaların akabinde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Ticaret Bakanı Ömer Bolat, bakanlıkların 2025 yılı bütçesi üzerine açıklamalarda bulundu.
Genel Kurul’da birinci kelamı Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek aldı. Bakan Şimşek, uygulanan ekonomik siyasetlerle birlikte makrofinansal istikrarı güçlendiklerini belirterek, “Ayrıca iktisatta tekrar dengelenmeyi sağladık ve şoklara karşı dayanıklılığımızı artırdık. Burada, doğal ki cari açığın ulusal gelire oran olarak yüzde 5,5 civarından yüzde 1’in altına inmiş olması pahalıdır. Memleketler arası rezervlerimizi artırdık yani bir manada rezerv düşüklüğünü bir telaş kaynağı olmaktan çıkardık. Brüt rezervlerimiz 98,5 milyar dolardan 6 Aralık prestijiyle 159,4 milyar dolara çıktı. Swap hariç net rezervlerimiz yaklaşık 9 milyar dolar artışla 48,3 milyar dolara yükseldi. Doğal, burada argümanlardan bir tanesi bunun, ‘Carry trade’ üzerinden sağlandığı istikametinde; bu yanlışsız değil. Bu artışın üçte 2’sinden fazlası uzun vadeli, makul maliyetli dış kaynak, artı, Türkiye’deki portföy tercihlerinden kaynaklandı. Milletlerarası tanıma nazaran rezerv yeterliliğini sağlamış durumdayız. Son bir buçuk yılda ülke risk primimiz 450 baz puandan fazla düştü. Birebir devirde, gelişmekte olan ülkelerdeki risk primindeki düşüş bunun onda 1’idir. Bir program yoksa program başarılı bir formda uygulanmıyorsa bir ülkenin risk primi kendisine benzeri ülkelerden nasıl oluyor da birebir periyotta 10 kattan fazla düşüyor diye sormak lazım” tabirlerini kullandı.
“Hayat pahalılığını kökten çözerek kalıcı refah artışını sağlamak istiyoruz”
Kur Muhafazalı Mevduat hesaplarının gerilediğini söyleyen Bakan Şimşek, TL’nin güçlenmeye devam ettiğini kaydetti. Bakan Şimşek, “Ekonomide tüm bu kazanımlar sayesinde makro temellerimizi sağlamlaştırdık. Böylelikle programımızın iki kıymetli gayesi için gerekli tabanı oluşturduk. Birincisi, fiyat istikrarına ulaşmaktır yani hayat pahalılığı meselesini kökten çözerek kalıcı refah artışını sağlamak. Bu, birinci gaye, natürel ki, ikincisi, bütün bu kazanımları kalıcı hale getirmek için ülkemizin yapısal dönüşümünü hızlandırmaktır. Elbette bu programı uygularken global iktisattaki gelişmeleri de yakından takip ediyoruz zira etkileniyoruz. Global şartlar programın başında zorluydu zira geçen sene global faizler yüksekti, global ticaret artışındaki artış zayıftı ve ticaret ortaklarımızın büyümesi hayli düşüktü. Fakat 2025 yılında global şartlar program açısından çok daha elverişli hale gelecek zira 2025’te ticaret ortaklarımızın büyüme performansının güzelleşmesi bekleniyor. Bu yıl faiz indirimlerine başlayan gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankalarının önümüzdeki devirde de indirimlere devam etmesi yani global finansal şartların daha elverişli olması bekleniyor. Emtia fiyatlarının düşük seyredeceği kestirim ediliyor. Bütün bunlar program açısından olumlu” diye konuştu.
“Enflasyonu düşürmek için gerekli tabanı oluşturduk”
Bakan Şimşek, yüksek ve kapsayıcı büyümenin sağlanması için tek haneli enflasyon sayılarına ulaşılması gerektiğini vurgulayarak, “Yüksek enflasyon nedeniyle bozulan gelir dağılımını fakat fiyat istikrarıyla düzeltebiliriz. Uyguladığımız siyasetler sayesinde kasım ayında yıllık enflasyon 2022 ve 2023 sonuna nazaran yaklaşık 18 puan düşmüştür. Bu yılın mayıs ayındaki tepe düzeyine nazaran de 28 puan gerilemiştir. Dezenflasyona yönelik siyasetlere daha geç reaksiyon veren ve geriye dönük fiyatlamanın olduğu hizmetlerde enflasyon yüksek seyretmektedir. Başka taraftan, mallarda ve temel mallarda yıllık enflasyon sırasıyla yüzde 39 ve yüzde 29 düzeyine inmiştir. Vatandaşlarımız müsterih olsun. Besinden sağlam mallara, eğitimden ulaştırmaya birçok alanda enflasyonda hissedilebilir bir yavaşlama başladı, 2025’te devam edecektir. Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek için gerekli yeri oluşturduk. Çerçeve şekillendi. 2025 yılında 4 temel faktör nedeniyle enflasyon düşmeye devam edecek. Birincisi, para siyasetinin gecikmeli tesiri daha bariz hale gelecek. İkincisi, bütçe açığını azaltarak kamu maliyesinin enflasyonla uğraşa daha güçlü dayanak vermesini sağlayacağız. Üçüncü olarak, bütçe imkanları çerçevesinde kimi yönetilen ve yönlendirilen fiyatları enflasyon maksadıyla uyumlu bir formda belirleyeceğiz. Son olarak da besin, konut ve güç üzere temel alanlarda arzı artıracak proje ve ıslahatlara sürat vereceğiz” dedi.
“Asgari fiyat enflasyonun üzerinde seyredecek”
Asgari fiyat, emekli ve memur maaşlarında enflasyonun üzerinde güzelleştirme yaptıklarını tabir eden Bakan Şimşek, “Bakın, 22 yılda en düşük memur maaşı gerçek olarak yüzde 231 artmış, dolar cinsinden 238 dolardan 1.127 dolara çıkmış. Minimum fiyat gerçek olarak yüzde 206 artmış ve dolar cinsinden 112 dolardan 489 dolara çıkmış. Bakın, en düşük emekli aylığı ise gerçek olarak yüzde 529 artmış ve 40 dolardan 360 dolara çıkmış. Biz çalışanlarımızı enflasyona ezdirmedik, emeklilerimizi ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz ve bu programa başladığımızdan bu yana da değişmedi. Bakın, 2023 yılında enflasyon yüzde 64,8 değil mi? Bakın, 2023 yılında en düşük memur maaşı yüzde 142 artmış yani enflasyonun 2 katından fazla artmış. Taban fiyat yüzde 107 artmış, neredeyse 2 katı kadar artmış. En düşük emekli aylığı yüzde 114 artmış yani enflasyonun neredeyse 2 katı artmış. Gördüğünüz üzere, bütün bunlar enflasyonun 2 katı. Pekala, 2024’te ne olmuş? 2024’te, bakın, enflasyon şu anda yüzde 47. Bu yıl en düşük memur maaşı artışı yüzde 78. Bakın, enflasyonun 1,7 katı. En düşük emekli aylığı yüzde 67 arttı, enflasyonunun 1,5 katı. Minimum fiyat de muhtemelen enflasyonunun üzerinde seyredecek” sözlerini kullandı.
“Milli gelirimiz rekor düzeye yükseldi”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ardından Ticaret Bakanı Ömer Bolat, bakanlığın 2025 yılı bütçesi üzerine kelam aldı. Bakan Bolat, başta Rusya-Ukrayna ortasındaki savaş olmak üzere global ticaretin sakinlik düzeyine yükseldiğini ve belirsizliklerin arttığını belirtti. Bakan Bolat, “Dünya ekonomisi 2023 yılında yüzde 3,3 büyüyerek tarihî ortalama olan yüzde 3,7’nin altında bir performans göstermiş, ticaret hacmi de yüzde 1,1 oranında daralmıştır; 2023’te dünya ihracatı da yüzde 4 küçülmüştür. Türkiye iktisadı 2023’te zayıf dış talep ve 6 Şubat’taki iki çok yıkıcı sarsıntı felaketine karşın yüzde 5,1 oranında büyümeyi başarmış, güçlü bir performans sergilemiştir. Ülkemiz OECD ülkeleri ortasında 1’inci, Avrupa’da 2’nci, G20 ülkeleri ortasında da 3’üncü sırada yer almıştır. 2023 yılında nominal gayrisafi yurt içi hasılamız 1 trilyon 130 milyar dolara ulaşarak cumhuriyet rekorunu yenilemiştir, kişi başına düşen ulusal gelir de birebir yıl yüzde 24 artışla 13.243 dolara ulaşmıştır. Ekonomimiz 2024’ün birinci 9 ayı prestijiyle yüzde 3,1 oranında büyüme kaydetmiştir ve bu büyümenin içinde 1,9 puanlık katkı, net mal ve hizmet ihracatından gelmiştir; dış ticaret, büyümenin temel sürükleyicisi olmuştur. Birinci 9 ay sonu prestijiyle ulusal gelirimiz 1 trilyon 260 milyar dolar rekor düzeye yükselmiştir” diye konuştu.
“Ticaret Bakanlığı başarılı operasyonlar yürütüyor”
Bakan Bolat, ithalat ve ihracat sayılarının yanı sıra iç ve dış ticaret sayılarını paylaştı. Bakan Bolat, yasa dışı ticaret sayılarını ait ise, “2024’te bugüne kadar gerçekleştirilen fedakarca çalışmalarımız sonucu yapılan yakalamalar sonucunda 300 farklı olayda 29,7 milyar TL kıymetinde 23,6 ton uyuşturucu husus yakalandı. Ayrıyeten 21,2 milyar lira bedelinde kaçak ve yasa dışı ticari eşya ele geçirildi. Toplamda 6.881 farklı olayda 51 milyar 304 milyon lira bedelinde kaçak eşya ve uyuşturucu yakalaması gerçekleştirilmiş bulunmaktadır. Bizim birlikte çalıştığımız arkadaşlarımız vicdanlı, donanımlı ve misyonlarına sorumluluklarına müdrik insanlardır. Ticaret Bakanlığımızca yürütülen başarılı operasyonlar sonucunda, 2024 yılında 456 milyon lira pahasında elektronik sigara yakalandı. Ayrıyeten, 424 farklı olayda 3 milyar 246 milyon lira pahasında, tam 1 ton 200 kilogram tartısında kaçak altın yakalaması gerçekleştirildi. Dış ticareti geliştirmenin yanında, adil, şeffaf, sağlam, rekabetçi, istikrarlı bir iç ticaret ortamı tesis etmek maksadıyla da daima icraatlarda bulunuyoruz” dedi.
“İsrail’e ihracatı durdurduk”
Perakende Ticaret Kanunu, Hal Kanunu ile birlikte yeni düzenlemelerin yapıldığını ve bu sayede stokçuluk ve fahiş fiyat artışlarının önüne geçmeyi hedeflediklerini kaydeden Bakan Bolat, genç girişimcilere sağlanan takviyelere de değindi. Bakan Bolat, Türkiye ile İsrail’in ortasındaki ticaretin sürdüğü tarafındaki argümanlar ile ilgili ise şu sözleri kullandı:
“15 Aralık tarihinde, 365 evvel ben bu kürsüde dedim ki; İsrail’le ticareti özel şirketler, milletlerarası şirketler yapıyor; devlet yapmıyor, Ticaret Bakanlığı yapmıyor. Bugün de söylüyorum ki, bizim bu gayretlerimiz sonuç vermedikten sonra, biz 9 Nisan 2024 tarihinde 54 gümrük faslı 1.109 eser başlığında İsrail’e ihracatı durdurduk; bunu yapan birinci ülkeydik, tek ülkeydik. İsrail’i ateşkese zorlamak için öbür dünya ülkelerini de bu hususta bizim yanımızda yer alsınlar diye aldığımız bu karardan sonra İsrail’in kategorik olarak ateşkesi reddetmesi ve Gazze’ye hiçbir yardımı ulaştırmaması karşısında 2 Mayıs 2024 tarihinde Cumhurbaşkanımızın başkanlığında Hükümetimiz, İsrail’le ihracatı da ithalatı da büsbütün durdurdu. Ve bu dünyada çok büyük yankı yaptı, takdir gördü zira Türkiye bu alanda öncülük yaptı. Filistin Hükümeti, Filistin’e yönelik ihracat ve ithalat süreçlerinin devamının Filistin iktisadını ayakta tutmak için mecburî olduğunu söyledi. Biz de onlarla bir arada bir mutabakata vardık. ‘Alış yeri, varış yeri Filistin olmak kaydıyla, alıcılar Filistinli olmak kaydıyla ve Filistin Ulusal İktisat Bakanlığının onaylı dokümanı bize ulaşmak kaydıyla buna müsaade vereceğiz’ dedik.”
Bütçe teklifleri kabul edildi
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın 2025 yılı bütçe teklifleri üzerine gerçekleştirdiği sunumun akabinde soru – karşılık evresine geçildi. Milletvekillerinin bütçe üzerine sorduğu soruları bakanlar yanıtladı. Akabinde bakanlıklar ile onlara bağlı kurum ve kuruluşların bütçelerinin oylamasına geçildi. AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla Ticaret Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçe teklifleri kabul edildi.
Genel Kurul’da bugün (Salı) saat 11.00’de Cumhurbaşkanlığı ve bağlı kuruluşlar ile 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nin birinci 4 unsuru görüşülecek.
(DHA)
|
CERN kainata dair neyi anlamamızı sağladı? | Prof. Dr. Sertaç Öztürk anlatıyor…
|
