Çin’in Zheijang Üniversitesi’nden araştırmacılar, fareler ve beşerler üzerinde yaptıkları çalışmada, bu diyet kısıtlamasının foliküler kök hücreleri etkileyerek saçların tekrar büyüme suratını değerli ölçüde yavaşlattığını gösterdi. Araştırma sonuçları, 13 Aralık 2024 tarihinde Cell mecmuasında yayımlandı ve bu bulgular, aralıklı oruç tutmanın saç sıhhati üzerindeki potansiyel risklerine dair yeni bir perspektif sundu.
Yapılan bir araştırma, diyet kısıtlamalarının saçların yine büyümesini engelleyebileceğini ortaya koydu. Araştırmacılar, farelerin tıraş edilmesinin akabinde üç farklı beslenme sistemi uyguladılar: Sekiz saatlik yemek penceresiyle aralıklı oruç, günaşırı tam oruç ve olağan beslenme sistemine sahip bir denetim kümesi. Sonuçlar, olağan beslenen farelerin 30 gün içinde çoğunlukla saçlarını geri kazandığını gösterdi. Lakin aralıklı oruç ve günaşırı oruç tutan fareler, üç ay geçmesine karşın hala saçlarını tam olarak tekrar kazanamamışlardı. Bu bulgular, diyet kısıtlamalarının saç yenilenmesini olumsuz istikamette etkileyebileceğini gösteriyor.
10 gün boyunca her gün 18 saat oruç tutmaları istendi
Araştırmacılar, aralıklı oruç tutmanın insanlardaki tesirlerini incelemek için 49 sağlıklı yetişkine 10 gün boyunca her gün 18 saat oruç tutmalarını sağladılar. Sonuçlar, aralıklı oruç uygulayan iştirakçilerin saçlarının tekrar uzamasının, rastgele bir diyet kısıtlaması olmayan bireylerle karşılaştırıldığında yaklaşık %18 oranında yavaşladığını ortaya koydu. Bu bulgu, aralıklı oruç tutmanın, farelerde gözlemlenen tesirlere kıyasla insanlarda da misal formda kılcal damarlar üzerinde olumsuz tesirler yarattığını doğruluyor.
Saç yenilenmesi, saç hayat döngüsünün üçüncü kademesi olan telojen fazında başlar. Bu etapta eski saçlar dökülür ve yerini yeni saçların çıkacağı bir saç folikülü alır. Bu süreç, foliküler kök hücrelerin aktivasyonunu gerektirir. Lakin bu kök hücrelerin aktivasyonu, bireyin fizyolojisine ve çevresel faktörlere bağlıdır. Diyet, bedenin metabolizmasında değişikliklere yol açarak, bu kök hücrelerin aktivasyonunu etkileyebilir. Araştırmalar, aralıklı oruç üzere diyet kısıtlamalarının, derinin yağ hücrelerinden yağ asitlerinin salınmasına neden olduğunu göstermiştir. Yiyecek eksikliğinden kaynaklanan gerilim, bedenin daha fazla yağ yakmasına sebep olur. Bu yağlar, foliküler kök hücrelerin etrafında birikerek, çevresel şartları değiştirir ve bu da saç yenilenme sürecini etkileyebilir.
Oksidatif gerilimin artmasına neden oluyor
Yağ asitlerinin foliküler kök hücreler etrafında birikmesi, oksidatif gerilimin artmasına ve hücre vefatına yol açmaktadır. Lakin bu durumun önlenmesi mümkündür. Çalışmanın muharrirleri, hücrelerin antioksidan savunmalarını artırarak bu ziyanlı tesirden kaçınmayı başarmışlardır. Muharrirler, “Foliküler kök hücrelerin antioksidan kapasitelerinin arttırılması, aralıklı orucun saç foliküllerinin yenilenmesi üzerindeki olumsuz tesirlerini azaltabilir ve bu da saçın yine büyümesini engelleyen tesirleri ortadan kaldırabilir,” biçiminde açıklamada bulunmuşlardır. Bu keşif, oksidatif gerilimin nasıl azaltılacağına dair ipuçları sunarken, aralıklı oruç uygulamasının saç sıhhati üzerindeki olumsuz tesirlerinden korunmanın yollarını aramak, kıymetli bir adım olabilir.
Öte yandan bu cins diyet uygulamalarının, bilhassa saç sıhhati üzerinde nasıl bir tesiri olabileceği, bilimsel olarak daha fazla inceleme gerekiyor.
