Maraş ve Hatay merkezli zelzelelerde yaşanan can kayıpları ve yaralanmalara ait İstanbul’daki 9 farklı avukatlık kümesi bugün İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na gelerek başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, tüm bakanlar, kara, hava ve deniz kuvvetleri kumandanları ile 10 ilin valileri ve belediye liderleri olmak üzere toplamda 53 kurum ile yöneticileri hakkında, “kasten, mümkün kastla, şuurlu taksir ve ihmal sureti ile adam öldürme”, “kasten, mümkün kastla, şuurlu taksir ve ihmal sureti ile yaralama”, “bilinçli taksirle mevte sebep olma, taksirle yaralama”, “Hayvan öldürme ve yaralama”, “görevi berbata kullanma”, “görevi ihmal” üzere kabahatlerden ve soruşturma sırasında saptanacak başka hatalardan dava açılması emeliyle cürüm duyurusunda bulundu.
ANKA’nın aktardığına nazaran kabahat duyurusunda bulunan avukatlar adliye önünde ortak basın açıklaması yaptı. Basın açıklamasını kümeler ismine avukat Esra Erin okudu. Erin, şunları söyledi:
BAZI KENTLER NEREDEYSE BÜSBÜTÜN YOK OLDU VE MİLYONLARCA İNSAN EVSİZ KALDI: “6 Şubat 2023 tarihinde merkezi Kahramanmaraş ili Pazarcık ilçesinde 7,7 ve yeniden birebir gün merkezi Kahramanmaraş ili Elbistan ilçesinde 7,6 büyüklüklerinde iki farklı sarsıntı meydana gelmiştir. Zelzele, Türkiye’de 11 vilayette ve Suriye’de tesirli olmuş, resmî açıklamalara nazaran 11 vilayette bulunan toplam 717 bin 614 binadan sarsıntı sonrası incelemesi biten 507 bin bağımsız kısımdan oluşan 156 bin binanın yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı bina oldukları belirtilmiştir. Sarsıntı sonrası kimi kentler neredeyse büsbütün yok olmuş ve milyonlarca insan evsiz kalmıştır.
RESMİ MAKAMLAR GERÇEK BİLGİLERİ AÇIKLAMIYOR: Bu iki zelzelenin ardından meyyit ve yaralı sayıları bugün hala kesin olarak tespit edilememiş olmakla birlikte yapılan resmî açıklamalara nazaran zelzelelerin 50 bine yakın insanın ölmesine, yüz binlerce insanın yaralanmasına neden olmuştur. Fakat gerek resmi makamların gerçek bilgileri paylaşmadıkları gerekse de şimdi enkaz altında binlerce insanın olduğu düşünüldüğünde bu sayıların maalesef çok daha yüksek olduğu anlaşılmaktadır.
DEPREMİ FELAKETE DÖNÜŞTÜREN ŞEY İHMALLER VE VAKTİNDE ALINMAYAN TEDBİRLERDİR: 6 Şubat 2023 tarihinden bu yana, sarsıntı bölgelerinde şahsen gördüğümüz, televizyon ekranlarına ve haber programlarına yansıyan bir trajediye tanıklık etmekteyiz. Zelzele nedeni ile oluşan hasar ve yaşanan kayıplar bir gerçeği tekrar gündeme getirmiştir. Sarsıntı bir doğal afettir, fakat onu bir felakete, büyük bir trajediye dönüştüren şey, ihmaller ve vaktinde alınmayan tedbirlerdir.
Bölge sarsıntı ve doğal afetler açısından birinci derecede riskli bölge olmasına rağmen yerleşkelerin büyük bir kısmı buradan geçen fay çizgisi üzerinde kurulmuştur. Bu nedenle bölgede 1941 yılından bu yana 5 büyük ve yıkıcı sarsıntı yaşanmıştır. Bugüne kadar gerekli tedbirlerin alınmaması nedeniyle doğal afet olarak kabul edilen sarsıntıların büyük bir yıkım yaratmasına yer hazırlanmıştır.
DEPREM, İHMALLER NEDENİYLE DOĞAL AFETTEN ÇOK KATLİAMA DÖNÜŞMÜŞTÜR: Deprem her ne kadar doğal afet kabul edilse bile, ihmaller nedeniyle doğal afetten çok katliama dönüşmüştür. Zelzelenin ağır hasar verdiği bütün vilayetler evvelce zelzele bölgesi olarak bilinmektedir. Bilim insanları ve mevzunun uzmanı bireyler tarafından bu vilayetlerin her an zelzele olabilecek vilayetlerin başında gelmekte olduğu, bilim insanları yaptıkları çalışmalarda zelzelenin gerçekleştiği coğrafyada uzun vakittir şiddetli bir sarsıntının gerçekleşeceğini her fırsatta lisana getirmiştir. Sarsıntının şiddeti ve gerçekleşmesi halinde muhtemel insan kayıpları rapor halinde yetkili devlet kurumlarına teslim edilmiştir. Birebir husus ile ilgili birçok bilim beşerinin içinde olduğu üniversite raporları mevcuttur. Bölgenin bu niteliği bilinmesine karşın uygun olmayan yerlere dayanıksız binalar yapılarak, yapılan bu binalara mevzuata ters olarak müsaade verilerek ve gerekli kontroller yapılmayarak bu sonucun ortaya çıkmasına sebep olunmuştur.
KAMU, ŞAHSEN KENDİSİNİN YAPMIŞ OLDUĞU YAPILARI ZELZELE BÖLGESİNİ DİKKATE ALARAK İNŞA ETMEMİŞTİR: Sarsıntı sırasından pek çok kamu binası, okul, hastane, öğrenci yurdu, köprü, tren yolları, otoyollar, elektrik, su alt yapıları hasar görmüş ve bu binaların enkazı altında beşerler kalmıştır. Şahsen devlet tarafından yapılan kamu binalarının bu derece ağır hasar görmesi öncelikli olarak yapının inşa edildiği tabanın hakikat seçilmemesinden ve ilgili mevzuata terslikten kaynaklanmıştır. Kamu, özel bireylerce yapılan yapıları gerekli halde denetlemediği üzere şahsen kendisinin yapmış olduğu yapıları da sarsıntı bölgesini dikkate alarak inşa etmediğini göstermektedir.
YAPILAN GEÇ MÜDAHALE VE UYUM SORUNU CAN KAYIPLARINI KATLAYARAK ARTTIRMIŞTIR: Deprem sonrasında ilgili kurumlar arama kurtarma çalışmaları için organize olmakta çok geç kalmış, arama kurtarma çalışmaları çok kısıtlı bölgelerde, yetersiz takım ve ekipmanla yürütülmüştür. Birçok depremzede günlerce hiçbir arama kurtarma takımı bölgeye ulaşmadan göçük altında beklemiştir. Arama kurtarma çalışmalarına katkı sağlayabilecek maden çalışanları üzere sivil imkanlar harekete geçirilmekte çok geç kalınmıştır. Afet idaresinde yaşanan bu önemli koordinasyonsuzluk tüm zelzele bölgelerinde gözlenmiş, arama kurtarma takımları hakikat yönlendirilememiş, yardımlar muhtaçlık duyulan bölgelere ulaştırılamamıştır. Yapılan geç müdahale ve uyum sorunu can kayıplarını katlayarak arttırmıştır.
BARINMA VE BESİN KONUSUNDA İNSANİ KRİZ YAŞANMIŞTIR: Aynı formda bu nedenle barınma ve besin konusunda insani kriz yaşanmıştır. Yaşanan kriz, tüm Türkiye’den yurttaşların dayanışma seferberliği sayesinde kısmen hafifletilse de sarsıntı bölgelerinde yardımların dağıtılması konusunda da kaos yaşanmıştır. Afet idaresi açısından son derece değerli olan zelzele bölgelerindeki temel gereksinimlerin giderilmesine yönelik örgütlü ve tecrübeli yapısıyla askeri birliklerin ve demokratik kitle örgütlerinin misyon alması sağlanamamıştır. Bu da münasebetiyle sarsıntı sonrası afet bölgesinde gündelik hayatın idame ettirilebilmesinde büyük meseleler yaşanmasına yol açmıştır.
HALEN SAĞ BEŞERLER VARKEN ENKAZ KALDIRMA FAALİYETİNE BAŞLANMASI CAN KAYIPLARINI ARTIRDI: Yine can kaybını arttıran bir öteki etken de enkaz altında, hala sağ olan insanlarımız varken enkaz kaldırma faaliyetlerine başlanmış olmasıdır. O denli ki medyaya da yansıdığı kadarıyla yurt dışından gelen uzmanlar arama kurtarma gruplarından kimileri kurtarma faaliyetlerine son verilerek enkaz kaldırma faaliyetlerine erken başlandığı için reaksiyon olarak zelzele bölgelerini planlamalarından çok evvel terk etmiştir. Açıkça söylemek gerekir ki bu durum nedeniyle yaşanan her can kaybı, taammüden işlenmiş cinayettir.”
Ortak cürüm duyurusunda bulunan ve ortak basın açıklaması yapan avukatlık kümeleri şöyle:
“Adalet İçin Hukukçular, Çağdaş Avukatlar Kümesi, Çağdaş Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi, Demokrasi İçin Hukukçular, Özgürlükçü Demokrat Avukatlar, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi, Toplumsal Hukuk, Avukatlar Sendikası, Avukat Hareketi.” (HABER MERKEZİ)