Cumhuriyet tarihinin en büyük felaketi, sorumluların sistematik sorumsuzluğu nedeniyle 6 Şubat’ta yaşandı. En az 54 bin kişinin ömrünü yitirdiği Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda 700 binden fazla bina hasar gördü, 2 milyondan fazla yurttaş evsiz kaldı. Zelzelelerin akabinde başlayan hukuksal evre ise kayıp yakınlarına öteki bir sarsıntı yaşattı. En az 18 bin binanın yıkıldığı zelzelelerde buna rağmen yargılama evresine geçilen dava sayısı 200 bandında kaldı.
Karar verilen hudutlu sayıdaki sarsıntı davalarında sırf Adana’da bulunan Hasan Alpargün Apartmanı’nın davasında sorumlulara muhtemel kast üzerinden mahkûmiyet kararı çıktı. Binanın müteahhidi Hasan Alpargün, 17 defa ağırlaştırılmış müebbet mahpus, 45 sefer müebbet mahpus ve toplam 865 yıl mahpus cezasına çarptırıldı. Öte yandan başta Ezgi ve Furkan Apartmanı olmak üzere sanık durumundaki birçok kişi hala firari durumda.
KAYIP YAKINLARI ‘OLASI KAST’ İSTİYOR
Depremde yakınlarını yitirenler, enkazdan sağ çıkanlar ve hukukçular, zelzele davalarında yargılama ve cezalandırmanın muhtemel kast kabahati üzerinden yapılması gerektiği konusunda hemfikir. Buna rağmen Hasan Alpargün Apartmanı ve yargılaması devam eden Ezgi Apartmanı davaları dışında tüm sarsıntı evraklarında yargılama, şuurlu taksir hatası üzerinden yapılıyor. Şuurlu taksir hatasında üst ceza sonunun 22 yıl 6 ay olması, sorumluların kısa müddet sonra tekrar özgür kalıp benzeri binaları yapması riskini de içerisinde barındırıyor.
Son olarak geçtiğimiz günlerde 72 kişinin hayatını yitirdiği İsias Otel’in karar duruşmasında altı sanığa şuurlu taksir hatası üzerinden 7 yıl ile 17 yıl ortasında mahpus cezası verildi.
KAMU İŞÇİSİNE BAKANLIK ZIRHI
Deprem sonrası yargılamalarında kamuoyu reaksiyonunu çeken bahislerden birisi ise kamu çalışanına yönelik soruşturma müsaadesinin verilmesi. Zelzele davalarında kamu işçisinin yargılanabilmesi için İçişleri Bakanlığı’nın onayı gerekirken bu müsaadenin verildiği dava sayısı da 2024 prestijiyle 70’i geçmedi. Son olarak Kahramanmaraş’ta 45 bireye mezar olan Sait Bey Sitesi’nin davasında, kamu çalışanına yönelik soruşturma yapılması talebi reddedildi. Karara itirazın kabul edilmesi üzerine yedi kamu çalışanına onay çıkarken devamında yedi işçinin beşi hakkında “Kovuşturmaya yer olmadığı” kararı verildi. Kayıp yakınları bu karara da itiraz etti.
BARINMA, SIHHAT, EĞİTİM… HÂLÂ TAHLİL BEKLİYOR
Depremin üzerinden 22 ay geçmesine rağmen başta Hatay ve Adıyaman olmak üzere birçok sorun tahlil bekliyor. Yüz binlerce yurttaşın hala konteynerlerde yaşadığı bölgede yıkılan ya da hasar gören okullar ve sıhhat ünitelerinin büyük bir kısmı için gerekli adımlar atılmadı. En az 250 bin konuta muhtaçlık duyulan Hatay’da teslim edilen konut oranı yüzde 30’u bulmadı. Yurttaşın temel besinlere ulaşmada badire yaşaması, birçok sıhhat problemini da beraberinde getirdi. Türkiye genelinde bebek mevt suratı binde 10 iken bu oran zelzelede büyük yıkım yaşayan Hatay’da binde 20.3, Kahramanmaraş’ta binde 20.8 ve Adıyaman’da ise binde 23’e yükseldi. Zelzele sonrası üçüncü kışını yaşamaya başlayan bölgede elektrik, su ve internet kesintileri sürüyor.