T24 Dış Haberler
Slovakya Başbakanı Robert Fico, Ukrayna’nın muahedeyi uzatmayı reddetmesi üzerine Gazprom’un Ukrayna üzerinden Avrupa’ya doğalgaz sevkiyatını durdurmasıyla ülkedeki 130 binden fazla Ukraynalı sığınmacıya sağlanan malî takviyesi kesme ve Kiev’e elektrik ihracatını durdurma tehdidinde bulundu.
1 Ocak’ta Kiev, Kremlin’in devlet güç devi Gazprom ile savaş öncesinden kalma transit doğalgaz sevkiyatı mutabakatını yenilemeyi reddedip, Orta Avrupa’ya Rus doğalgazı sağlayan boru çizgisini kapatmıştı. Bu durumun, ana giriş noktası olan Slovakya’nın transit fiyatlarından milyonlarca euro kaybetmesine yol açabileceği değerlendiriliyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile âlâ bağlantıları ile bilinen Fico, Kiev’in muahedeyi yenilemek istememesini “sabotaj” olarak nitelendirdi.
TIKLAYIN | Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya sevkiyatı durdu
Moskova’ya aralık ayında sürpriz bir ziyarette bulunarak Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşen Slovakya Başbakanı Fico, ülkesinin gaz düşüncesi yaşamayacağını zira alternatif düzenlemeler yaptıklarını söyledi. Ancak, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski‘nin vanaları kapatma kararının, Slovakya’yı öteki ülkelerden alacağı 500 milyon euro transit fiyatından yoksun bırakacağını ekledi. Fico, partisinin, “elektrik tedarikini durdurma” ve “Slovakya’daki Ukraynalı vatandaşlara verilen takviyenin kıymetli ölçüde azaltılması” hususlarını tartışmaya hazır olduğunu da tabir etti.
Polonya, Slovakya’nın elektrik ihracatını kesmesi durumunda Kiev’e takviye teklif etti; bu tedarikler, Rusya’nın sistemli ataklarına maruz kalan Ukrayna için kritik değere sahip. Polonya hükûmeti, Ukrayna’nın Rus gaz tedarikini durdurmasını “Moskova’ya karşı bir öbür zafer” olarak nitelendirirken, Avrupa Kurulu, AB’nin değişikliğe hazırlandığını ve birden fazla üye devletin bu durumu yönetim edebileceğini belirtti. AB üyesi olmayan Moldova ise şimdiden zahmetler yaşıyor.
Rusya, Karadeniz üzerinden geçen Türk Akım boru sınırı sayesinde Macaristan, Türkiye ve Sırbistan’a gaz göndermeye devam edebiliyor.
Putin-Fico görüşmesi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, aralık ayının son günlerinde Kremlin’de Slovakya Başbakanı Robert Fico ile bir ortaya gelmişti. Fico’nun ziyareti, bir Avrupa Birliği ülkesi başkanının Moskova’ya yaptığı ender ziyaretlerden biri olmuştu.
TIKLAYIN | Slovakya Başbakanı Robert Fico, Moskova’ya gitti; Rusya Devlet Başkanı Putin’le görüştü
Fico’nun Moskova ziyareti, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana bir AB hükûmet liderinin gerçekleştirdiği üçüncü ziyaretti. Slovak muhalif siyasetçiler ziyareti “rezalet” olarak nitelendirmişti.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Slovakya Başbakanı Fico’yu Putin’le görüşmeleri üzerine “savaşı finanse etme ve Ukrayna’yı zayıflatma” konusunda yardımcı olmakla suçlamıştı. Ukrayna Devlet Başkanı, “Fico, Slovakya’yı Rusya’nın Ukraynalılara daha fazla acı çektirme teşebbüslerine sürüklüyor” demişti.
Putin, barış görüşmeleri için Slovakya’yı işaret etmişti
Putin, Ukrayna ile barış görüşmelerine mesken sahipliği yapması için Slovakya’nın teklifine açık olduğunu söylemişti.
TIKLAYIN | Putin, Slovakya’nın Ukrayna ile barış görüşmelerine mesken sahipliği yapabileceğini söyledi
Rusya Devlet Başkanı, Slovakya makamlarının “kendi ülkelerini müzakereler için bir platform olarak sunmaktan memnunluk duyacaklarını” tabir etmiş ve “Eğer bu kelam konusu olursa biz buna karşı değiliz. Neden olmasın? Slovakya tarafsız bir tavır sergilediği için.” demişti.
Slovakya Dışişleri Bakanı Juraj Blanar, Slovakya’nın uzun vakittir çatışmaya barışçıl bir tahlil aradığını ve Putin’in yorumlarının savaşın sona ermesi için “olumlu bir sinyal” olduğunu söylemişti.
Balanar, “Slovak diplomasisi barış sürecine bu biçimde etkin olarak katkıda bulunmaya hazırdır ve bu seçeneği Ukraynalı ortaklarımıza da ilettik” demişti.