Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), Mayıs 2022 periyodunu kapsayan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 13 Temmuz 2022’de yayımlanan işsizlik datalarına ait “İşsizlik ve İstihdamın Görünümü” raporunu yayımladı.
Rapora nazaran, geniş tarifli işsiz mayısta pandemi öncesi devir olan 2019’un tıpkı ayına nazaran yaklaşık 2 milyon artarken, geniş tarifli işsizlik oranı yüzde 22.4, geniş tarifli bayan işsizliği yüzde 29 olarak belirlendi.
TÜİK’in Mayıs 2022 Hanehalkı İş gücü Araştırması sonuçları bugün yayımlandı. TÜİK’in araştırmasına nazaran, mevsim tesirinden arındırılmış dar tarifli işsizlik oranı yüzde 10,9, mevsim tesirinden arındırılmış geniş tarifli işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 22,4 düzeyinde gerçekleşti.
DİSK-AR’ın TÜİK’in atıl işgücü oranından hareketle yaptığı hesaplamaya nazaran mevsim tesirinden arındırılmış geniş tarifli işsiz sayısı Mayıs 2022’de 8 milyon 387 bin olarak gerçekleşti.
Kadın işsizliği artıyor
DİSK-AR raporunda bayan iş gücünün durumunun alarm verdiği belirtildi. Vakte bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 14.9 iken bayanlarda yüzde 18,3 olarak belirlendi. Ayrıyeten Mayıs 2022 datalarına nazaran işsizlik cinslerinin en yüksek olduğu kategori bu ay da yüzde 29 ile geniş tarifli bayan işsizliği oldu.
DİSK raporunda, “Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 17 Ocak 2022’de yayımladığı Dünyada İstihdam ve Toplumsal Görünümü 1 isimli çalışmasında salgından bayanların ve gençlerin en makus etkilenenler ortasında yer aldığı, bu sebeple toparlanmanın en yavaş yeniden bu kümelerde gerçekleşeceği belirtiliyor. Salgın sonrası bayan işgücündeki toparlanmanın erkek işgücüne nazaran daha yavaş olacağı söz ediliyor” sözlerine yer verildi. DİSK-AR işsizlik konusundaki tekliflerini ise şöyle sıraladı:
‘Çalışma saatleri düşürülmeli’
- “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” unsuru doğrultusunda haftalık çalışma mühleti gelir kaybı olmaksızın 37.5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat hududu, 90 saate düşürülmelidir
- Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) “insana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese garantili ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
- İş Yasasının 25/II. Hususu yine düzenlenmeli ve keyfi işten çıkarmalar sona ermelidir.
- İşsizlik sigortası ödeneğinden yararlanma şartları ve ödenek ölçüsü iyileştirilmelidir.
- Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay fiyatlı yıllık müsaade hakkı tanınmalıdır.
- Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı teminat altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
- Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, mesken içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve fiyatsız bakım hizmetlerini sağlaması ile bayanın üzerinden alınmalıdır.