Cumhurbaşkanlığı seçimleri yaklaşırken görme engellilerin oy kullanma konusundaki telaşları de konuşulmaya başlandı. Yanlarında refakatçiyle oy kullanılacak kabine giren görme engellilerin en büyük sorunu “güven”.
Hürriyet Pazar ekinde bu mevzuyu ele alan Harun Sarıkaya, kendisi de bir görme engelli olarak, ‘Kime oy vereceksin’den fazla artık ‘Kiminle oy vereceksin’ sorusunu kendi ortalarında tartıştıklarını kaleme aldı.
Sarıkaya, son seçimde görmeyen biri olarak sandık vazifelisi olabildiğini de belirterek, görme engelliler olarak oy kullanmaya gittikleri kişi kendileriyle birebir adayı desteklemiyorsa “acaba” sorusunu kendilerine sorduklarını söylüyor.
“YANINIZDAKİYLE BİREBİR ADAYI DESTEKLEMİYORSANIZ SİZİ İKNA ETMEYE ÇALIŞIYOR”
Harun Sarıkaya’nın yazısının tamamı şöyle:
“Son günlerde görmeyenler olarak birbirimize en çok sorduğumuz soru: ‘‘Kiminle oy vereceksin?” Zira yanınızdaki sizinle birebir adayı desteklemiyorsa ya ‘Neden’ diyor ya da sizi ikna etmeye çalışıyor.
Geçen gün ‘İnsan Neyle Yaşar?’ isimli kitabı dinliyordum. Kendime sordum ‘insan hakikaten neyle yaşar’ diye. ‘Kararlarıyla’ diye düşündüm. Pekala, ‘Ben ne kadar kararlarımla yaşıyorum’ diye sordum sonra. Kanılarım gelişirken duymaya devam ediyorum doğal fakat kulağımdaki kitabı değil etrafta konuşulanları. Ve birebir gündem geldi çattı önüme: Seçim. Ve en çok sorulan soru: Kime oy vereceksin? Oy batındır lakin sorulur daima.
Eskiden meskende bir otorite vardı ve kumanda genelde ondaydı, televizyon kumandasından kelam ediyorum. Ülke gündemine seçim girince meskendeki otorite hangi adayı destekliyorsa onun propagandası izlenir ve meskendeki herkes etkilenirdi bundan oy kullanırken. Ancak artık herkesin televizyonu kendi avcunda.
Oysa son seçimde görmeyen biri olarak sandık vazifelisi olabilmiştim. Bu ne yaman bir çelişkidir.
“EĞER GÖRMÜYORSANIZ BİR GÜVENSİZLİK KELAM KONUSU OLUYOR”
Son günlerde görmeyenler olarak ortamızda en çok konuştuğumuz şeyse ‘Kime oy vereceksin’den fazla ‘Kiminle Oy Vereceksin’. Şayet görmüyorsanız bir güvensizlik kelam konusu oluyor. Oy kullanmaya gideceğiniz kişi sizinle birebir adaya oy vermiyorsa ‘Acaba’ diyorsunuz. Konut halkından biriyle dahi gitseniz ve adaylarınız farklıysa kabinde ‘Şu adayı istiyorum’ dediğinizde size karşı bir reaksiyon oluşacak. ‘Neden’ diyecek ya da sizi kendi adayına razı etmeye çalışacak. Hatta birkaç arkadaşımdan oy vermek istediği adayı söylemediklerini, zira söylerlerse kendilerine kızılacağını düşündüklerini duydum. İsmimize karar verilmesindeno kadar sıkıldık ki sonuç olarak “Ben oy kullanmayacağım” diyen bile var. Engelli aileleri ya da çok yaşlı insanların aileleri bu fırsatı da kullanıyor: Yani kararlarınızla yaşamanıza müsaade verilmiyor. En yakın etrafınız bile buna pürüz olabiliyor kendini haklı görerek.
“BİZE GÜVENMİYOR MUSUN” SORUNU
Bir kurum tarafından yapılmış bir şablon var bu mevzuda. Her seçimde bu şablon oy pusulasına nazaran tekrar yapılıyor ve oy pusulasının üzerine koyduğunuzda yalnızca mühür basılan yerler açıkta kalıyor. Siz de adayınız kaçıncı sıradaysa o boşluğa mührü basıyorsunuz. Yani sorun büyük ölçüde çözülmüş durumda. Lakin bu kere de “Bize güvenmiyor musun” diye gönül koyuyor eşiniz, babanız, abiniz ya da ablanız. Meğer sıkıntı itimat değil, bağımsızlık ve oyun saklılığı. Bu şablonu yapan da Yüksek Seçim Şurası değil. Hiçbir aman da olmadı. Yüksek Seçim Konseyi da bizim kiminle oy vereceğimize kendince karar verip yoluna devamediyor.
Yani görmüyorsanız ya da oy kullanmanızı zorlaştıran bir durum varsa demokrasi işlemiyor üzere bir tablo çıkıyor ortaya. Meğer son seçimde görmeyen biri olarak sandık vazifelisi olabilmiştim. Bu ne yaman bir çelişkidir?
Bir de işin propaganda tarafı var: “Şu kadar engelliye şu kadar liralık yardım ettik!” Bu hiç istemediğimiz bir şey. Muhtaçlığımız yalnızca para olmadı ki hiçbir vakit. Biz inançta olmayı ve özgür olmayı istiyoruz. Erişilebilir bir hayata muhtaçlığımız var öncelikle ve kendi kararlarımızla yaşamaya.”