Maymun çiçeği virüsü özellikle Avrupa kıtasını etkisi altına aldı. 20’den fazla ülkede görülen virüste vaka sayısı 250’yi geçti.
Virüs nedeniyle halk endişeye kapılırken, Birleşik Krallık’taki bilim insanlarından kafalardaki soru işaretlerini giderecek açıklama geldi.
Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı, genel nüfusa yönelik riskin düşük olduğunu belirterek, “İnsanlardan vücutlarının herhangi bir yerinde lekeler, ülserler veya kabarcıklar gibi görünebilecek yeni döküntü veya lezyonlara karşı dikkatli olmalarını istiyoruz.” açıklamasında bulundu.
Maymun çiçeği hakkında çok sorulan sorular
En çok görülen belirtiler nelerdir?
“Başlangıçta, maymun çiçeği grip benzeri bir hastalığa neden olur: ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, sırt ağrısı, şişmiş lenf ve yorgunluk. Bir ila beş gün içinde, genellikle önce yüzde, sonra cinsel organlar da dahil olmak üzere vücudun diğer bölgelerine yayılan bir döküntü ortaya çıkar. Döküntü suçiçeğine benzer. Küçük, sıvı dolu kabarcıklara dönüşen kabarık noktalar olarak başlar. Bu kabarcıklar, sonunda düşen kabuklara dönüşür. Hastalık dört haftaya kadar sürebilir, ancak çoğu vaka herhangi bir tedavi olmaksızın kendi kendine düzelir.”
Bir kişinin maymun çiçeği testi pozitif çıkarsa ne olur?
“Bir kişiye maymun çiçeği olduğundan şüpheleniliyorsa, Covid-19 için kullanılan deriden ve boğazdan alınan sürüntüler kullanılarak yapılanlar gibi bir PCR testi yapılacaktır Spesifik bir tedavi yoktur ve İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) şu anda semptomların hafif olması durumunda hastalara iyileşene kadar evde kalmalarının tavsiye edilebileceğini söylüyor.
Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı ekipleri, teyit edilmiş vakaların yüksek riskli temaslılarıyla temasa geçiyor ve onlara 21 güne kadar tecrit etmelerini tavsiye ediyor. Bununla birlikte hastalara çiçek hastalığı aşısı da önerilebilir.”
“Bilimsel fikir birliği yeni, koronavirüs olmayacağı yönünde”
Birleşik Krallık’ın en ünlü bulaşıcı hastalıkları uzmanları da şu sorulara yanıt verdi:
Maymun çiçeği virüsü, koronavirüs gibi olacak mı?
“Covid-19’a neden olan virüs gibi, maymun çiçeği de hayvanlardan insanlara sıçradı ama benzerliğin olduğu tek nokta bu. Şu anda genel bilimsel fikir birliği yeni, koronavirüs olmayacağı yönünde, bu aynı şekilde artmayacak.”
Bir yerden çıkan virüsü neden çeşitli ülkelerde görüyoruz?
“Henüz kimse kesin olarak bilmiyor ama teoriler var. Gerçekte, maymun çiçeği tehdidi birkaç yıldır büyüyor. 2003 yılında Amerika’da bir salgın vardı ve Wisconsin, Illinois ve Indiana eyaletlerinde toplam 72 doğrulanmış veya şüpheli vaka kaydedildi. Enfeksiyonun çayır köpekleri ve altı Afrika kemirgen türü de dahil olmak üzere Gana’dan egzotik hayvanların bir sevkiyatı ile ithal edildiğini ileri sürdü.
Nijerya, 2017’de bugüne kadar devam eden 241’i doğrulanmış 558 şüpheli vaka ile salgından etkilendi. Bu konudaki en popüler hipotez, artışın, aynı zamanda maymun hastalığına karşı bir miktar koruma sağlayan çiçek hastalığı aşısının kullanımının azalmasıyla bağlantılı olduğudur.”
Cinsel yolla bulaşan bir hastalık mı?
“Maymun çiçeğinin yayılmasının birincil yolu HIV gibi cinsel temas değildir. Ancak cinsel ilişki sırasında ten tene temas, eşlerden birinde maymun çiçeği lezyonları varsa bulaşmaya neden olabilir.”
Maymun çiçeği virüsü öldürücü mü?
“Maymun çiçeğinin iki türü vardır ve dolaşımda olan Batı Afrika türü daha az öldürücüdür. Orta Afrika veya Kongo Havzası virüsü daha şiddetlidir. Bağışıklık sistemi zayıf olanlar, küçük çocuklar, hamile kadınlar ve yaşlılar daha büyük risk altındadır. Her ikisi için de ölüm oranları yüzde bir ve yüzde on olarak belirlendi. Şiddetli maymun çiçeği zatürreye, ciddi bir akciğer rahatsızlığına ve sepsise, potansiyel olarak ölümcül bir bağışıklık sistemi reaksiyonuna, beynin şişmesine ve gözün önündeki şeffaf lens olan korneanın zarar görmesine bağlı olarak görme kaybına yol açabilir.”
Çocuklar için daha mı tehlikeli
“Eldeki çok sınırlı bilgiye göre cevap evet. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), çocuklara virüs bulaşırsa, büyük olasılıkla daha az olgun bağışıklık sistemleri nedeniyle enfeksiyonla savaşmayı zor bulabilecekleri için ciddi hastalık riski altında olabileceklerine dikkat çekiyor. Afrika’da maymun çiçeği en sık çocuklarda görülüyor. Çocuklar vahşi kemirgenlerle oynuyor ve ardından enfeksiyonu kapıyorlar. Çoğu zaman bir hanedeki ilk vaka, daha sonra onu ebeveynlerine aktaran bir çocuktur.”
Evcil hayvanlar risk altında mı?
“Muhtemelen geçer. Çevre, Gıda ve Köy İşleri Bakanlığı şu anda, virüs testi pozitif çıkan kişileri, virüsün hayvana bulaşması ve daha sonra başkalarına bulaşması durumunda, kendilerini izole ettikleri süre boyunca aile köpekleri ve kedilerinden uzak durmaya çağıran bir kılavuz hazırlıyor. Asıl endişe, maymun çiçeğinin evcil hayvanlarda endemik hale gelmesi ve daha sonra çok sayıda insanı enfekte etmesidir. İngiliz Veteriner Derneği, evcil hayvanların virüsü barındırma riskinin düşük olduğunu, ancak enfekte evcil hayvan sahiplerinin karantina sırasında onlardan kaçınmasının mantıklı olduğunu söyledi.”