Futbol dünyasının efsane isimlerinden Brezilyalı Pele, vefatının ikinci yılında anılıyor. Kolon kanseri nedeniyle uzun müddet tedavi gören ve 29 Aralık 2022’de ömrünü yitiren Pele, arkasında başarılarla dolu bir meslek bıraktı. Birçok sporsevere nazaran dünyanın en düzgün futbolcusu Pele, Brezilya Ulusal Ekibi ile mesleğine sığdırdığı 3 Dünya Kupası, kulüp ve ferdî başarılarıyla futbol dünyasında iz bırakan isimlerden biri olarak hayata gözlerini yumdu. Mesleğini ABD’nin New York Cosmos takımında noktalamadan evvel ülkesinde 19 yıl giydiği Santos formasıyla 1000’in üzerinde gole imza atan Pele’nin heykeli, Brezilyalılar için futbolun doğduğu yer Maracana Stadı’nın önüne dikildi.
Yoksulluktan çıkan bir futbol efsanesi
Tam ismiyle Edson Arantes do Nascimento, Brezilya’nın Tres Coraçoes kentinde Dondinho isimli kendisi üzere futbolcu olan baba ile Celeste Arantes isimli annenin oğlu olarak 23 Ekim 1940’ta dünyaya geldi.
İki çocuklu fakir bir ailenin büyük çocuğu olan Brezilyalı efsanevi futbolcuya, okul arkadaşları tarafından o periyot örnek aldığı Vasco da Gamalı oyuncu Bile’ye istinaden “Pele” takma ismi verildi.
Küçük yaşlarda kafelerde garson olarak çalışan, aşikâr yaşa kadar bir futbol topu dahi bulunmayan Pele, yeşil alanlara birinci adımını, Bauru Athletic Club ile attı ve Sao Paulo Gençler Eyalet Şampiyonası’nda 1954-1956 yıllarında üst üste 3 kere şampiyonluk yaşadı.
Genç kadrodaki antrenörü Waldemar de Brito tarafından Santos Kulübüne denenmeye götürülen Pele’nin başarılarla dolu mesleği, 1956’da burada birinci profesyonel mukavelesini imzalayarak başladı.
Başarılarla dolu Santos yılları
Santos’taki birinci yılında şimdi 16 yaşındayken gol krallığı yaşayan Pele; Real Madrid, Juventus ve Manchester United’ın transfer tekliflerine karşın kendisini “milli hazine” olarak nitelendiren Brezilya hükümetinin transferine müsaade vermemesi nedeniyle kadrosundan ayrılmadı. Pele, grubuyla geçirdiği 19 yıl boyunca 10 eyalet ve 6 lig şampiyonluğu, ikişer Libertadores Kupası ve Kıtalar Ortası Kupa kazandı.
Milli ekip kariyeri
Pele, genç yaşından itibaren forma giymeye başladığı Brezilya Ulusal Grubu’na altın çağını yaşattı. Birinci maçına 1957’de Maracana Stadı’nda Arjantin karşısında 16 yaş 9 aylıkken çıkan genç Pele, 2-1 kaybettikleri çabada grubunun tek golüne imza atarak o devir ulusal kadrolar seviyesinde en genç yaşta gol atan futbolcu oldu. İsveç 1958, Şili 1962 ve Meksika 1970’teki dünya kupalarında “Sambacılar” ile 3 kere şampiyonluk yaşayan Pele, tertipte 3 kupa kaldıran tek oyuncu unvanını aldı. Brezilya Ulusal Kadrosu ile 1957-1971 yıllarında 92 sefer alana çıkan “Siyah İnci” lakaplı Pele, 77 gole imza attı.
ABD’de futbola veda etti
Pele, Santos’tan ayrıldıktan sonra futbol mesleğine yeniden Amerika kıtasında devam etti. ABD ligi takımlarından New York Cosmos’ta 1975-1977 yıllarında gayret eden Brezilyalı efsanevi oyuncu, son senesinde lig şampiyonluğu yaşadı. Futbol hayatının ardından ülkesinde spor bakanlığı, FIFA ve Santos’un futbol elçiliğini yapan Pele, New York Cosmos’un onursal başkanlığı, Birleşmiş Milletler ve UNESCO’nun düzgün niyet elçiliği üzere vazifeler üstlendi.
Kişisel başarıları
Pele, Brezilya liginde 3, eyalet liginde 11, Libertadores Kupası ve Kupa Amerika’da birer defa gol krallığı yaşadı.
Dünya Kupası Hayal Grubu’nda yer alan Pele, 1952 FIFA Dünya Kupası’nda “en âlâ genç oyuncu”, 1958 FIFA Dünya Kupası’nda “gümüş top” mükafatları kazandı, 2013’te ise FIFA Altın Top Onur Ödülü’ne layık görüldü.
Ayrıca Pele’ye FIFA, Milletlerarası Olimpiyat Komitesi, UNICEF ve TIME dergisi tarafından yüzyılın futbolcusu ve atleti unvanları verildi. “Siyah İnci”, “Futbolun Kralı”, “Kral Pele” üzere lakaplar takılan efsane futbolcu, bin gol barajını aşan oyunculardan biri oldu. Pele, 1363 maçlık mesleğine 1279 gol sığdırarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.