ABD ve müttefikleri Libya’daki varlıklarını artırıyor.
ABD, personel diplomatı Stephanie Williams aracılığıyla, BM’nin Libya’nın güç yapılarını birleştirme çabalarında öncü rol oynamaya devam ediyor.
ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Norland ve Williams, Libya’nın petrol gelirlerini ABD kontrolüne almak için bastırıyor.
Norland ayrıca ülkenin başbakanlığı için mücadele eden iki rakip, Abdulhamid Dibeybe ve Fethi Başağ, arasındaki lider arabulucu statüsünü de güvence altına aldı.
ÖNCELİK VERİLDİ
ABD’nin Libya’daki diplomatik faaliyeti bu bahardan beri yükselişte.
1 Nisan 2022’de ABD Dışişleri Bakanlığı, Hazine Bakanlığı ve Pentagon, Libya’yı yeni ABD Çatışmayı Önleme ve İstikrarı Teşvik Etme Stratejisi (United States Strategy to Prevent Conflict and Promote Stability) kapsamında öncelik verilmesi gereken 9 ülkeden biri olarak belirledi.
ABD’li analistler, ABD’nin Libya üzerindeki kontrolünü, Rusya’ya yönelik etkili bir petrol ambargosunun temel bir unsuru ve uzun vadede de yurtdışından petrol tedarikine bağlı olan Çin üzerinde bir baskı faktörü olarak görüyorlar.
ABD, Libya ve Afrika’daki zayıflayan etkisini bir bütün olarak tahkim etme niyetinde.
ABD Dışişleri Bakanı Tony Blinken, 7-11 Ağustos tarihleri arasında Güney Afrika, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruanda’yı kapsayan bir tur düzenleyecek. ABD diplomasisinin başındaki kişi, bu ziyaretlerde Afrika için yeni bir ABD stratejisi sunacak.
Temmuz ayında ABD Başkanı Joe Biden, Afrikalı liderlerle 13-15 Aralık tarihlerinde Washington’da bir zirve planı olduğunu açıkladı. 26 Temmuz’da, ABD ordusunun Afrika Komutanlığı’nın enerjik komutanı General Stephen Townsend, “Afrika küresel kavşakta yer alıyor ve güvenlik ortamı karmaşık, hem fırsatlar hem de zorluklarla dolu.” dedi. “Kuzey Afrika’daki amacımız, bölgedeki ortaklarımızın Libya ve Tunus’ta yeniden canlanmaya çalışabilecek şiddet yanlısı aşırılıkçı örgütleri yakından takip faaliyetlerini engellemelerine yardımcı olmak olduğu kadar NATO’nun güney kanadını korumaktır da.” diye de ekledi.
LİBYA PETROLÜ
Temmuz ayında Libya Ulusal Petrol Şirketi başkanı Mustafa Sanalla, Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe tarafından alınan görevden azil kararını reddetti.
Sanalla, Dbeibeh’i BAE ile gizli anlaşma yapmakla suçladı.
Libya Ulusal Petrol Şirketi’nin yeni başkanı Farhat Bengdara, Halife Hafter ile Dbeibeh arasındaki anlaşmanın bir parçası olarak bu göreve getirildi.
Merkez bankasının eski başkanı Farhat Bengdara, son yıllarda BAE’de yaşıyor ve BAE, Libya ve Cezayir’in ortaklaşa sahibi olduğu bir bankanın başkanlığını yapıyordu. Bengdara, tıpkı Hafter gibi BAE’nin adamıdır.
Bengdara Libya Ulusal Petrol Şirketi başkanı olarak atanması, BAE’nin Libya’daki etkisini artırıyor.
ABD’NİN TÜRKİYE PLANI
ABD Dışişleri Bakanlığı, geçen yıl Türk güçlerinin Libya’dan çekilmesi gerektiğine ilişkin açıklamalarından vazgeçtiğini gösteren bir açıklama ya da eylemde hiçbir zaman bulunmadı.
Buna karşılık, her ne kadar BAE ve Türkiye bir araya gelmenin yollarını arıyor olsa da iki ülke, Doğu Akdeniz’de hala rekabet halinde. Hem ABD hem BAE, Türkiye’yi Libya’dan atmaya çalışıyor.
Erkin Feyyaz Eşli
Odatv.com