İBB Lideri Ekrem İmamoğlu’nun mahpus ve siyasi yasak cezası alması, Türkiye’de siyaset gündemini tekrar hareketlendirdi. Altı Masa’nın adayının Ekrem İmamoğlu olup olmayacağı tartışılırken, YSK Lideri Muharrem Akkaya, yaşanacak senaryolar hakkında açıklamada bulundu.
‘Seçime girse bile mazbata alamaz’
HaberTürk’ten Kübra Par’a konuşan YSK Lideri Akkaya yaşanacak senaryolar hakkında şu tabirleri kullandı;
Merhaba Muharrem Beyefendi. Malum Ekrem İmamoğlu ile ilgili bir mahkeme kararı ve yargı süreci var. Aday olacak mı bilmiyoruz lakin ben genel prensipleri sorayım. Bir cumhurbaşkanı adayı, seçim takvimi açıklandıktan ve adaylığı YSK tarafından resmen kabul edildikten sonra siyasi yasaklı hale gelirse adaylığı düşer mi? O denli bir durumda onu aday gösteren parti yahut partiler yerine farklı bir ismi aday gösterebilir mi?
YSK Lideri Muharrem Akkaya: ‘Yaşanacak süreçlere bağlı Kübra Hanım. Adaylık süreci katılaşmadan cezası katılaşırsa yerine öteki bir aday gösterebilirler. Ancak katılaştıktan sonra listeye dokunmamız mümkün değil. Seçime girer ancak kazansa bile mazbatası verilmez.‘
Adayken ceza alırsa adaylığı düşmez mi?
YSK Lideri Muharrem Akkaya: ‘Hayır adaylığı düşmez, isterse yarışabilir lakin seçilmesi durumunda mazbatası verilmez. Bunun yaşanmış örnekleri de var. Mesela en son Ceylanpınar Belediye Lideri 2019’da seçilmişti ancak seçildikten sonra hakkında yargı kararı olduğu için mazbatasını iptal ettik. Muhtarlık seçimlerinde de bu sıklıkla yaşanabiliyor.‘
Peki o durumda seçimi kim kazanıyor?
YSK Lideri Muharrem Akkaya: İkinci en çok oyu alana mazbata veriyoruz.
(Röportajımız yayınlandıktan sonra Muharrem Akkaya arayarak bu sorunun cevabını revize etti ve şu cümleleri ekledi)
‘Belediye Liderleri seçiminde ikinci en çok oyu alan kazanıyor ama Cumhurbaşkanı seçimi belediye lideri üzere değil. İkinci en çok oy alana mazbata verilmez zira yüzde 50+1 koşulu var. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için tek aday bile olsa oyların yüzde 50+1’ini alması gerekir. Yani iki adaydan biri seçim takvimi açıklandıktan sonra ceza alırsa seçimi kazansa bile mazbatası verilmez ve seçimler yenilenir. 45. günü takip eden birinci Pazar gününde tekrar Cumhurbaşkanı seçimi yapılır.’
Diyelim yalnızca iki cumhurbaşkanı adayı yarışıyor. Biriyle ilgili siyasi yasak kararı çıkarsa ve o kişi yarıştan çekildiğini açıklarsa kalan aday tek başına yarışabilir mi?
YSK Lideri Muharrem Akkaya: ‘Evet, o durumda tek adayla referandum formunda yapıyoruz. Tek aday da olsa yeniden en az yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. Kanunda bilhassa ikinci çeşit için bu açıkça yazılmış, ‘Tek aday kalırsa referandum biçiminde yapılır’ diye…‘
İlk tıpta yaşanırsa?
‘Tabii yeniden birebir halde 50+1’i alması gerekir.’
Yani örneğin Erdoğan tek başına kalırsa “Cumhurbaşkanı olmasına ‘Evet’ mi yoksa ‘Hayır’ mı referandumuna dönüşüyor. Pekala yüzde 50+1’i yakalayamazsa ne oluyor?
‘O durumda seçilemez. Yeni bir süreç başlar.’
Daha yeterli anlaşılsın diye soracağım. Resmen adayken ceza alan kişinin adaylıktan çekilme hakkı var değil mi?
‘Tabii çekilebilir. Büsbütün iradi bir durum. İsterse yarışabilir lakin seçilirse mazbata alamaz.’
Mahkeme kararı seçim sonrası katılaşırsa ne olur? Diyelim hakkında yargı süreci devam eden aday seçildi, cumhurbaşkanı olarak yemin edip vazifeye başladı ve 2 ay sonra siyasi yasak kararı katılaştı, o durumda ne olur?
‘Öncelikle o durumda olay bizden yani YSK’dan çıkmış oluyor. Karar mercii TBMM’dir. Ama Cumhurbaşkanlığı dokunulmazlığı ve sorumsuzluğu olduğu için etkilenmez, devir sonuna bırakılır. Milletvekillerinin de çok başına geliyor biliyorsunuz. Anayasa’daki istisnai kararlar dışında milletvekilliği düşmüyor.’